Budynek Hotelu Monopol, zaprojektowanego i ukończonego końcem XIX wieku, wraz z sąsiadującym narożnym Domem Handlowym Monopol u zbiegu ulic Heleny Modrzejewskiej i Świdnickiej może pochwalić się bogatą historią filmową.
Największy filmowy mit hotelu nawiązuje do „Popiołu i diamentu” (reż. Andrzej Wajda, 1958), kultowego tytułu z czasów polskiej szkoły filmowej ze Zbigniewem Cybulskim w roli głównej. Tuż po zakończeniu II wojny światowej Maciek Chełmicki, młody akowiec, przeżywa rozterki związane z rozkazem likwidacji lokalnego sekretarza Polskiej Partii Robotniczej. W restauracji Hotelu „Monopol” poznaje barmankę Krystynę, a rodzące się między nimi uczucie uświadamia mu bezsens zabijania… I choć nazwa filmowego hotelu jest zbieżna z rzeczywistym wrocławskim hotelem, a przez lata zwykło się mówić, że to właśnie tu kręcono film, wnętrza hotelowe – w tym bar, przy którym zrealizowano słynną scenę z płonącymi kieliszkami – zbudowane były w studiu filmowym. Wajda kręcił oczywiście swój film w innych plenerach Wrocławia, w tym niezwykle blisko prawdziwego Monopolu tj. na tyłach znajdującego się tuż obok kościoła pw. św. Stanisława, św. Doroty i św. Wacława u zbiegu ulic Franciszkańskiej i św. Doroty. To wzdłuż ogrodzenia przy kościele (istniejącego do dziś) spacerują filmowi Maciek i Krystyna.
Wnętrza hotelu i hotelowej restauracji można zobaczyć m.in. w „Lalce” (reż. Wojciech Jerzy Has, 1968) na podstawie powieści Bolesława Prusa oraz w „Konsulu” (reż. Mirosław Bork, 1989). Scenariusz filmu Borka oparto na życiorysie sprytnego oszusta Czesława Wiśniaka (Piotr Fronczewski), który, podając się za Jacka Ben Silbersteina, doprowadził do otwarcia fikcyjnego konsulatu austriackiego we Wrocławiu, a wystawne przyjęcie na tę okazję zorganizowano właśnie w restauracji hotelowej Monopolu.
Hotel Monopol stanowi także ważny obiekt w drugim sezonie serialu „Belfer” (reż. Krzysztof Łukaszewicz, Maciej Bochniak; 2017). Nauczyciel Paweł Zawadzki (Maciej Stuhr), zostaje w tej serii zmuszony do podjęcia pracy w jednym z prestiżowych liceów we Wrocławiu. Już wydarzenia pierwszych kilku dni w nowej szkole wywołują w nim wstrząs. Pojawia się milion pytań, na które nie ma odpowiedzi, ale jedno jest jasne: to nie jest szkoła, jak każda inna, to nie są zwykli uczniowie, a Belfer nie znalazł się tam przypadkowo. Pierwszy sezon serialu (reż. Łukasz Palkowski, 2016) kończy się rozmową Zawadzkiego i oficera CBŚ Kędzierskiego (Szymon Piotr Warszawski) nt. zdjęcia budynku elitarnego liceum we Wrocławiu, który wrocławianie doskonale kojarzą jako Instytut Pedagogiki i Psychologii Uniwersytetu Wrocławskiego u zbiegu ulic Dawida i Joannitów. Jednak drugi sezon „Belfra” zaczyna się widokiem na budynek Wydziału Architektury Politechniki Wrocławskiej, który finalnie zagrał wspomniane wrocławskie liceum. W 7 odcinku akcja serialu przenosi się do wnętrz i restauracji na dachu hotelu Monopol, gdzie zrealizowano brawurowy pościg i strzelaninę między funkcjonariuszami CBŚ a bezwzględnym „Luckiem”.
Mówiąc o Hotelu Monopol warto wspomnieć również o gościach, którzy nocowali w nim na przestrzeni kolejnych dekad. Po koncercie 6 marca 1966 roku w Hali Ludowej, nocowała tu Marlena Dietrich, która miała spotkać się w hotelowym barze ze Zbigniewem Cybulskim. Podczas realizacji wrocławskich zdjęć do „Mostu szpiegów” (reż. Steven Spielberg, 2015) nocowali tu reżyser oraz Tom Hanks, a z kolei w związku z ceremonią Europejskich Nagród Filmowych w 2016 roku m.in. Pierce Brosnan i Pedro Almodovar.