Noc Opowiadań Żydowskich

Towarzystwo Aktywnej Komunikacji zaprasza na składającą się z dwóch części Noc Opowiadań Żydowskich w ramach 18. Międzynarodowego Festiwalu Opowiadania. 

O godzinie 18:00 Darek Maj rozpocznie spacerowe czytanie performatywne utworów Franza Kafki, Brunona Schulza, Etgara Kereta, Izraela Joszuy Singera i Mikołaja Grynberga po dawnej dzielnicy żydowskiej zatytułowane „Głos psa”. Zacznają Cocofli „Nemrodem” przejdziemy na dziedziniec Synagogi wysłuchał utworu „Modlitwa”, następnie na plac Wolności, gdzie odczytane zostanie „Dociekania psa”, kolejnie wysłuchamy „Strzelają do Tuwii” na pl. Bohaterów Getta,  „Psa taty”  w pasażu Pokoyhof.

Po spacerze wrócimy do Cocofli, gdzie odbędzie się rozmowa z prof. Marcinem Wodzińskim „Kultura literacka w chasydzkim świecie”, którą poprowadzi kuratorka Nocy Opowiadań – Urszuli Rybickiej (Żydoteka) .

• 5.10.2022, g. 18:00

O „Głosie psa”:

Pies pojawia się w literaturze, żeby zaakcentować cechy i uczucia często przypisywane głównie ludziom, na przykład miłość, wierność czy przywiązanie. To bohater literacki, który, nierzadko wraz z innymi zwierzętami, jest przywoływany, by móc „człowiekowi pokazać człowieka”, jak celnie ujął to Bruno Schulz. Psia postać zdaje się być ponadto niezwykłym łącznikiem światów od siebie bezrozumnie odłączonych – natury i kultury. Pies na kartach literatury żydowskiej jest wyjątkowy także z innego powodu. Wedle reguł prawa jest to zwierzę niekoszerne, a więc nieczyste, z którym nie powinno się mieć bliskiego kontaktu. Świecka i mieszczańska kultura aszkenazyjskich Żydów nie wyrzekła się jednak psa, a literaci nie boją się zwracać w kierunku zwierząt tak w życiu, jak i twórczości.

Przyjrzymy się zatem kilku literackim portretom psów oraz ich opiekunów. Ciekawą perspektywę ukazuje Franz Kafka, który psa czyni nie tylko bohaterem, ale także narratorem opowiadania „Dociekania psa” – choć nie jest to jedyny utwór pisarza, w którym głos należy do zwierzęcia. Bruno Schulz natomiast w pełnym czułości i zachwytu opowiadaniu „Nemrod” zrywa z surowym stosunkiem do czworonoga, które pokutowało w religijnych społecznościach żydowskich. Izrael Joszua Singer także tworzy przyjazne miejsce przyjaźni i cielesnej bliskości ze zwierzęciem w opowiadaniu „Modlitwa”. Etgar Keret z jednej strony w prozie „Strzelają do Tuwii” pokazuje, jak wielkim oddaniem pies może darzyć swojego właściciela, a z drugiej – w „Alergiach” czytamy o wychodzącym poza wszelkie racjonalne ramy poświęceniu człowieka dla dzikiego czworonoga. Z kolei w opowiadaniu „Pies taty” Mikołajowi Grynbergowi udało się sportretować zwierzę, które nie każdy może zobaczyć.

Jedną z cech literatury żydowskiej, dzięki której zajmuje ona istotne miejsce w światowym dyskursie jest to, że porusza tematy uniwersalne, nie ograniczając się do partykularnej tematyki. Takim niezaprzeczalnie powszechnym tematem jest relacja człowieka ze światem natury. Co więc wiemy o skomplikowanym życiu wewnętrznym psiego bohatera literackiego, oprócz przypisanych mu cech bezwarunkowej miłości i oddania opiekunom? I czego możemy nauczyć się od klasyków literatury na temat dziś tak istotny, czyli bliskości świata natury i kultury?

Utwory:

• Bruno Schulz, „Nemrod” z tomu „Sklepy cynamonowe”
• Izrael Joszua Singer, „Modlitwa” z tomu „Perły” (przekład Krzysztofa Modelskiego) – fragmenty
• Etgar Keret, „Strzelają do Tuwii” z tomu „8% z niczego” (przekład Agnieszki Maciejowskiej)
• Mikołaj Grynberg, „Pies taty” z tomu „Poufne”
• Franz Kafka, „Dociekania psa” z tomu „Opowieści i przypowieści” (przekład Lecha Czyżewskiego) – fragmenty
• Etgar Keret, „Alergie” z tomu „Usterka na skraju galaktyki” (przekład Agnieszki Maciejowskiej)

Organizatorem Międzynarodowego Festiwalu Opowiadania jest Towarzystwo Aktywnej Komunikacji

Partnerzy: Cocofli, Concordia Design Wrocław, HP Park Plaza, Fundacja Żydoteka, Katedra Judaistyki im. Tadeusza Taubego, Tajne Komplety, Wydawnictwo Kontent, Wydawnictwo Powergraph, Wydawnictwo W.A.B, Wydawnictwo Warstwy, 

Zadanie „Festiwal Opowiadania – edycja osiemnasta” jest współfinansowane ze środków finansowych otrzymanych od Gminy Wrocław.

Zadanie „Noce Opowiadań we Wrocławiu” dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.

Galeria

•